بـــــه نـــــــآم خــــدا
فرزانه زراعت کار
مراسم ازدواج و رسم و رسومات آن در
روستای سده ( آرین شهر)

خواستگاری
در زمان های بسیار قدیم خانوادها پس از تولد فرزندان همان ابتدا یک دختر و پسر را به نام هم میکردند که غالبا اقوام درجه یک مانند عمو و دایی و .... که اگر در بزرگسالی مایل بودند و مشکلی نبود با یگدیگر ازدواج میکردند و به نوعی میتوان از نشان کردن عروس نام برد ولی در دهه سی و چهل شمسی تاچنانچه پدر و مادر پسر از یک دختر خوششان می امد و دراکثر موارد بدون هماهنگی با پسر به خواستگاری دختررفته و با رضایت خانواده دختر حتی بدون اطلاع و مشورت دختر رضایت خود را اعلام کرده و با دادن یک هدیه ( غالبا انگشتر ) اورا برای پسر خود نشان میکردند تا در وقت مناسب که هر دو خانواده امادگی داشته باشند مراسم عقد کنان را برگزار نمایند . و در بعضی موارد این نشان کردن تا چندسال طول میکشید و در برخی مواقع نیز قبل از عقد به جدایی میرسید 
و اما صورت مهریه در ادوار گذشته اول  قران و اینه و چند متر از منزل مسکونی ، زمین و اب کشاورزی ، زمین های دیم ، طلا و جواهرالات ،  لباس ، قالی ، مس و چدن و گاو و گوسفند مهرش میکردند .

مراسم مهر کرون(عقد کنون)
بعد از دعوت از مهمان ها خانم ها به منزل پدر عروس و اقایان به منزل پدر داماد رفته بعد از پذیرایی مختصر و جشن کوچک ، عاقد در منزل داماد حاضر شده و در این جلسه یک نفر که غالبا همراه عاقد نیز میباشد نیز که غالبا روحانی محل نیز میباشد با عاقد همراهی میکند ، بعد از گرفتن شناسنامه عروس و داماد و سیاهه مهریه اطلاعات و صورت مهریه را وارد دفتر مخصوص که همراه عاقد هست کرده و در اکثرموارد عاقد وکیل عروس و همراه او نیز وکیل داماد است و این وکالت با اذن عروس و داماد باید حاصل شود .
بعد از کسب اجازه عاقد و همراه در معیت یکی از محارم عروس که دایی یا عمو عروس میباشد به منزل پدر عروس رفته و عروس و مهمانان حجاب خود را رعایت کرده تا عاقد و همراه او در اتاق عروس حاضرشده و با خواندن صورت مهریه منتظر موافقت عروس میشود .
بالاخره بعد از سه مرتبه با نشانی که از طرف پدر یا برادر بزرگ عروس که غالبا ساعت یا انگشتر پدر میباشد و نشانی از موافقت خانواده است ، عروس نیز با کسب اجازه از پدر و مادر و .... بله را میگوید و مهمانان با جیغ و هورا و کف زدن شادی خود را ابراز میکنند .
سپس عاقد و همراه به منزل داماد رفته و داماد که رو به قبله روی متکای کوچکی دوزانو نشسته صیغه محرمیت جاری شده و عروس و داماد باهم محرم اسلامی میشوند  داماد از عاقد تشکر کرده داماد متکارا برداشته و به منزله باز شدن بخت انها بر سر چند جوان میزند  سپس به نزد پدر رفته و با تشکر از پدر و پدرخانم دست انها را میبوسد و به دنبال ان با همه مهمانان روبوسی می نماید 
و همراه چند نفر از محارم عروس به منزل عروس رفته و در کنار عروس روی تخت عروس از قبل اماده شده میشند 
 
و رسم بود در طول این شب خبری از برادران عروس نبود 
جهازنما
با دعوت از اقوام در منزل پدر عروس جهیزیه ای را که اماده کرده اند به مهمانان نشان می دادند .
و بعد از ان انها را به خانه داماد انتقال میدادند .
و ضمنا هیچ گونه ملاقاتی بین عروس و داماد چه قبل و چه بعد از مراسم عقد تا شب عروسی ممنوع بوده است
 
خرید بازار
 بعد از توافقات اولیه و نوشتن مهریه یک یا دو روز قبل از عقد جهت رفتن به خرید خانوادهای عروس و داماد از بزرگان فامیل که سررشته ای در بازار دارند دعوت میکنند که جهت خرید عروس و داماد را همراهی کنند که چندنفری از افراد درجه یک این وظیفه را قبول میکردند به بازار شهر رفته و وسایلی نظیر کفش و لباس رسمی ، مجسلی ، عروسی و همینطور لباسهای زیر برای عروس و چادر و کفش های مختلف و طلاجات و ساعت ، اینه شمعدان و قران و جعبه ارایش که همه به انتخاب عروس میباشد با هزینه داماد و همینطور با هزینه عروس برای داماد کت و شلوار ، پیراهن ، لباس زیر ، کفش ، ساعت ، حلقه و جعبه ارایش مردانه خریداری می کنند سپس داماد نیز برای مادر و  خواهران و حتی در بعضی موارد برای مادربزرگ ،خاله و عمه عروس نیز کفش نیز میخریدند .
و از انجا همه جهت صرف ناهار یا شام به منزل پدر داماد رفته و استراحت می کنند .
شب حنا بندون عروس
در شب حنابندان خانواده دوماد وسایلی نظیر لباس و کفش عروس ، طلا جات تهیه شده ، روغن  و لوازم جهت حنا بندان که از قبل اماده شده است در سینی های بزرگ و جداگانه که روی انها را با پارچه هایی به اسم مجمعه پوش میپوشاندن و هر سینی را با توجه به توانایی بدنی افراد جهت حمل به خانه مادر عروس میدادند و با همراهی گروه موسیقی که حداقل ان دف و در صورت امکان دهل و سورنا بود در ساعت اولیه شب راهی خانه عروس میشدند .
با رسیدن به منزل عروس ، خانواده عروس با دود کردن سپند به استقبال مهمانان می امدند . 
سپس پدر داماد یا داماد مقداری وجه نقد تحت عنوان سپندسوز به کسی که زحمت اماده کردن و اوردن سپندهارا کشیده بود میدادند و با تعارف و راهنمایی حانواده عروس هئیها را در اتاقی که از قبل امده شده بود گذاشته و در محل پذیرایی مینشستد
پس از خوش و بش ها اولیه همان شیرینی های که داماد اورده بود را تعارف می کردند و با سینی حنا و مخلفات ان مراسم حنا بندان را شروع میکردند . 
ابتدا دست های عروس و داماد را حنا میکردند و بعد هرکسی که دوست داشت از این حناها استفاده میکرد و در انتهای شب افراد برای سایر اعضای خانواده نیز حنا به منزل میبردند .
در ان شب مراسم رقص و پایکوبی نیز با حضور مهمانان خصوصی که حاضر هستند ادامه داشت  و در انتهای مهمانی هدایایی که اورده بودند به حمعیت نشان داده و از داماد و خانواده او تشکر میکردند .
و در انتها به افرادی که سینی های هدایارا اورده اند یک بشقاب نقل و نبات به همراه یک لباس که عبارت بود از پیراهن ، روسری ، چادر یا حتی جوراب و دستمال تقدیم میکردند . 

مراسم استحمام و پیرایش عروس وداماد
این مراسم بسیار جالب و زیبا که در حال حاضر به دست فراموشی سپرده شده است؛ رسم زیبا و خوش یمن استحمام و پیرایش داماد و عروس که هر کدام در مکانی جدا برگزار میشده است.
در صبح روز عروسی مردم روستا سینی بزرگ مسی روی سر گذاشته و وسایل لازم حمام و حنا میبردند و بار دیگر مراسم حنا بندان را برگزار می کردند
و با دهل و سورنا دوماد و عروس را به حمام عمومی میبردند .
و تا سه روز ادامه داشت ولی در روز اول استحام گروهی بوده و یک دلاک بود ولی در روز دوم و سوم دوماد رو فردی به حمام میبرده .
پس از استحمام ،داماد را پیرایش نموده و برای پیشوازی و استقبال از عروس اماده میکردند.
در طرف دیگر و در قسمت زنانه نیز این عمل برای عروس انجام میداند .پس از استحمام و پیرایش داماد و عروس در همان مکان زمانی برای پایکوبی میگذراندند تا داماد و عروس از حمام خارج میشدند.
پاتختی
بعد از مراسم عروسی و جشن و پایکوبی به مدت سه شبانه روز در عصر روز سوم مهمانان حاضر در جلسه هدایایی را که از قبل اماده
کرده اند بر روی مجمعه که با روپوشی پوشیده شده است میگذارند  و در منزل مادر عروس تجمع کرده و به صورت هماهنگ بر روی سر گذاشته و به صورت دسته جمعی با همراهی ساز و دهل و سورنا منزل داماد میروند ( بانوان )
بعد از تحویل هدایا و جشن و پذیرایی هدایارا نمایش داده و از اورنده تشکر میکردند.
و در روز بعد مجمعه ها را به منزل صاحبان ان برمیگرداندند.